Ξηροστομία
Παροδική ή μόνιμη μείωση της έκκρισης του σάλιου μπορεί να προκαλέσουν αίτια όπως π.χ. η δυσχέρεια της ρινικής αναπνοής (ξηρότητα στοματικής κοιλότητας κυρίως την νύκτα), το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, η ενδοκρινική - μεταβολική σιελαδένωση, η ακτινοθεραπεία όγκου στοματικής κοιλότητας ή φάρυγγος, η μυκητιασική στοματίτιδα, το σύνδρομο Sjògren, ο σακχαρώδης διαβήτης. Μακροχρόνια θεραπεία με φάρμακα όπως παρασυμπαθητικολυτικά αντιυπερτασικά (π.χ. Catapresan), νευροληπτικά, περισσότερα από 400 συνήθη φάρμακα εμφανίζουν ως ανεπιθύμητη ενέργεια την ξηροστομία. Λοίμωξη HIV, σαρκοείδωση, ιογενείς φλεγμονές, αφυδάτωση, ψυχογενείς αιτίες. Παροδική ξηροστομία μπορούν να προκαλέσουν η στέρηση τροφής, η εφίδρωση, οι έμετοι, η διάρροια, η πολυούρια, η εργασία σε θερμό περιβάλλον. Το βαρύ κάπνισμα επίσης μπορεί να προκαλέσει μείωση της παραγωγής σιάλου. Συχνά το αίτιο είναι ασαφές.
Κυρίως προσβάλλονται ηλικιωμένα άτομα.
Η στοματική κοιλότητα είναι ξηρή. Σάλιο δεν υπάρχει ή υπάρχει ελάχιστο στο έδαφος του στόματος ή καλύπτει την επιφάνεια του στόματος και είναι παχύρρευστο, γλοιώδες, ρυπαρό ή αφρώδες. 0 βλεννογόνος εμφανίζεται λεπτός, εύθραυστος, ατροφικός και γλοιώδης στην ψηλάφηση. Ατροφία παρουσιάζει και η ραχιαία επιφάνεια της γλώσσας.
Η σημαντική μείωση του ποσού του σιάλου και η μεταβολή των ανόργανων και οργανικών στοιχείων του συνεπάγεται την πτώση του ρΗ και την μεταβολή της μικροβιακής χλωρίδος. Αυξάνονται οι μικροοργανισμοί, οι οποίοι προκαλούν τερηδόνα (Streptococcus mutans, Lactobacillus) και νοσήματα του περιοδοντίου και οι μύκητες (Candida albicans). Οι παρωτίδες και οι υπογνάθιοι αδένες μπορεί να είναι διογκωμένοι στους πάσχοντες από σύνδρομο Sjogren ή λοίμωξη HIV. Οι ασθενείς με σοβαρή ξηροστομία φέρουν μαζί τους ένα δοχείο με νερό για να υγραίνουν την στοματική κοιλότητα.
